W końcu roku 2017 rozpoczął się remont konserwatorski i rozbudowa budynku Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego znajdującego się przy ul. Gdańskiej 4 w Bydgoszczy. Oprócz spodziewanego powiększenia powierzchni ekspozycyjnej, magazynowej oraz unowocześnienia warunków udostępniania zbiorów, remont przyniósł nową wiedzę o historii, nie tylko budynku, ale i miasta.

Podczas badań archeologicznych odnaleziono kilkanaście przedmiotów, które zostaną wyeksponowane w budynku na Gdańskiej, stanowiąc świadectwo jego historii. Są to między innymi nocnik z czasów, kiedy w obiekcie funkcjonował Szpital Miejski oraz kalendarzyk z osobistymi notatkami z 1939 roku.

Kolejnym zaskoczeniem były masywne, profilowane belki stropowe odsłonięte na kondygnacjach dwupiętrowego budynku. Nad dużym pomieszczeniem na I kondygnacji, środkowa belka ma wyznaczone pole zdobione wyciętymi rozetami i datą 1616. Takie datowanie in situ poświadczyło informacje archiwalne dotyczące lokowania pierwotnego klasztoru. Datowanie górnych belek jest późniejsze.

Podczas badań historyczno-architektonicznych, w jednej z odkrywek wykonanej w tynkach ściany wschodniej skrzydła południowego, stwierdzono możliwość występowania malarstwa figuratywnego. Efektem usunięcia większości tynków wtórnych przez zespół konserwatorów z Działu Konserwacji Muzealiów MOB, było odsłonięcie dużych fragmentów pierwotnego tynku wraz z opracowaniem malarskim. Wstępne oględziny wskazują, że wykonano je w technice tłustej tempery. Na podstawie dotychczasowych ustaleń stwierdzono, że jest ono dwudzielne, w układzie pasowym. Dolny pas do wysokości ok 223 cm jest jednolity, w kolorze szaro beżowym. Górny pas to rodzaj fryzu z dekoracją figuralną. Postaci ludzkie malowane są na ciemnym, jednolitym, nieokreślonym tle. 

Dotychczas udało się zinterpretować tylko jedno przedstawienie znajdujące się na ścianie wschodniej. Jest to Ostania Wieczerza. Wizerunek postaci Chrystusa pojawia się jeszcze na filarze międzyokiennym ściany południowej, w nieokreślonej jak na razie scenie. Konserwatorzy MOB planują obecnie przeprowadzenie szeregu badań specjalistycznych w celu określenia techniki wykonania malowideł, składu zapraw, spoiw i pigmentów.

W ścianie północnej odnaleziono także łukowo nakrytą wnękę, zamurowaną w XIX wieku, zapewne w trakcie adaptacji budynku klasztoru na lecznicę. Odkrycia te pozwalają na zidentyfikowanie dolnej sali jako refektarza sióstr klarysek.

Prace archeologiczne oraz badania architektoniczne i konserwatorskie są w dalszym ciągu kontynuowane.

Obiekt na Gdańskiej 4 jest już udostępniony dla zwiedzających. We wnętrzach czeka pierwsza odsłona stałej ekspozycji Obrazy nie-/ rzeczywistości: inspiracje i aspiracje, powstała w oparciu o zbiory własne Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W ramach wystawy, prezentowana jest m.in. kolekcja obrazów Jan Stanisławski i jego uczniowie podarowana Bydgoszczy przez państwo Wandę i Leonarda Pietraszaków. Sala z odkryciami będzie dostępna wkrótce.

Więcej o projekcie: http://muzeum.bydgoszcz.pl/

Źrodło: materiały prasowe