„Obóz Cyganów II” 1867-68, Olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Krakowie
Rola Maksymiliana Gierymskiego jako inicjatora rozwoju nowoczesnej polskiej szkoły pejzażowej jest jednym z kluczowych problemów sztuki polskiej XIX wieku.
Dlatego też Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych Muzeum Narodowego w Krakowie podjęło interdyscyplinarne badania nad twórczością tego malarza, w celu określenia „twórczego kodu” Maksymiliana Gierymskiego, a w dalszym etapie również innych artystów z kręgu polskiej kolonii w Monachium, nawiązujących do jego dzieł. Projekt zakłada wykonanie badań z zakresu historii sztuki, archiwistyki, konserwacji oraz nauk ścisłych.
W projekcie wykorzystywane są interdyscyplinarne badania z zakresu historii sztuki i archiwistyki, które obejmują polskie i zagraniczne kolekcje muzealne, w tym prywatne, rynek antykwaryczny oraz zbiory biblioteczne i archiwalne, przede wszystkim na terenach Polski, Niemiec, Czech, również w celu próby zlokalizowania dzieł uznawanych za zaginione. Prace badawcze z dziedziny konserwacji oraz nauk ścisłych, wykonywane w oparciu o nieinwazyjne metody badawcze, umożliwią określenie techniki i technologii wybranych, reprezentatywnych obrazów Maksymiliana Gierymskiego. Podstawę stanowią analizy i fotografie w świetle widzialnym, świetle ultrafioletowym, w promieniach podczerwonych oraz promieniach rentgenowskich. Obserwacje w światłach analitycznych wzbogacone zostaną badaniami składu pierwiastkowego farb wykonywanymi za pomocą spektroskopu fluorescencji rentgenowskiej.
– W wyniku przeprowadzonych do tej pory badań nasz zespół wyodrębnił kilka charakterystycznych cech techniki i technologii Maksa Gierymskiego. Artystę wyróżnia, np. sposób budowania nastrojowego światła w nokturnach uzyskiwanego na bazie żółcieni kadmowej. Ponadto, wykonane rentgenogramy ujawniły interesujący fakt, iż wiele obrazów Gierymskiego kryje pod spodem inne kompozycje, zamalowane przez artystę. Uzyskanie tak unikatowej wiedzy w odniesieniu do twórczości jednego z najważniejszych artystów polskich XIX wieku znacznie wzbogaci stan badań na temat rozwoju polskiej sztuki oraz ułatwi atrybucję prac Gierymskiego, w tym również weryfikację dzieł wątpliwych i przypisywanych artyście – mówi dr Aleksandra Krypczyk, kurator zaplanowanej w 2014 roku wystawy „Sławny – nieznany? Maksymilian Gierymski: dzieła – inspiracje – recepcja”, która zostanie otwarta w MNK w 140. rocznicę śmierci malarza.
Prace badawcze w LANBOZIE (Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych), fot. K. Kowalik – MNK
Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki, a jego realizacja potrwa trzy lata. Wyniki badań zostaną udostępnione i rozpowszechnione w publikacjach fachowych z dziedziny konserwacji i nauk o sztuce. Jednym z ostatecznych rezultatów będzie stworzenie katalogu dzieł wszystkich artysty.
Źródło: http://www.muzeum.krakow.pl
Zabytkoznawcy sztuki 